Jaki beton wybrać? Klasy betonu

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że wybranie betonu to jeden z najłatwiejszych etapów podczas budowania domu. Tymczasem każdy dobry specjalista wie, że mieszanki betonowe mogą znacząco się różnić, nie tylko pod względem wytrzymałości. Wiele zależy od panujących warunków zewnętrznych czy też od tego, jakie zadanie będzie pełnił ten element konstrukcji. Jakie są rodzaje i klasy betonu, a przede wszystkim: na co się zdecydować?

Ciężar objętościowy betonu

Jedną z klasyfikacji stosowanych do podziału betonu jest ta, której kryterium stanowi ciężar objętościowy. W ten sposób możemy wyróżnić:

• beton ciężki, którego waga przekracza 2600 kg/m³. Jego ciężar jest związany z tym, że do wykonania wykorzystuje się manganowe, stalowe lub inne specjalne kruszywa, nadające mu odpowiedniej trwałości i odporności. Wykorzystuje się go jako osłonę biologiczną, chroniącą przed promieniowaniem jonizującym;
• beton zwykły, którego ciężar objętościowy wynosi 2000-2200 kg/m³ lub 2200-2600 kg/m³. Nie jest przeznaczony do układania zimą, ponieważ może zacząć pękać bądź ulegać rozwarstwieniu. Cięższą wersję, z zastosowaniem naturalnych kruszyw, jak piasek, żwir czy kamień bazaltowy, stosuje się przede wszystkim do wykonywania elementów konstrukcyjnych. Lżejsza zaś, do której dodaje się kruszywa porowate, nadaje się doskonale do części, które muszą mieć zwiększoną termoizolacyjność, jak chociażby ściany osłonowe;
• beton lekki, ważący od 800 do 2000 kg/m³. Do jego wykonania służą przede wszystkim lekkie kruszywa czy beton komórkowy (na bazie cementu, piasku, wody i środka wytwarzającego pianę). Stosowany głównie do wyrównania powierzchni lub jako podkład, a także do produkcji płyt ściennych i stropowych.

Oznaczenia – klasy betonu

Jeśli kiedykolwiek budowaliśmy dom, z pewnością w projekcie zauważyliśmy oznaczenia, definiujące wykorzystany materiał. Jest to nic innego, jak klasy betonu, które określają gęstość pozorną wraz z wytrzymałością na ściskanie. W tej klasyfikacji obowiązują ogólnie przyjęte normy europejskie. Klasy betonu są oznaczane przez literę „C” bądź „LC”, jak w przypadku betonów lekkich. Wcześniej w Polsce obowiązywała litera „B” i nadal można ją spotkać u niektórych producentów, jednak stopniowo jest wypierana. Tym sposobem szeroko stosowany beton B20 to aktualnie C16/20.

Liczby następujące po „C” określają właśnie wspomnianą wytrzymałość. W przypadku betonów ciężkich i zwykłych mamy klasę od C8/10 do C100/115, zaś lekkie obejmują zakres od LC8/9 do LC 80/88. W przypadku wznoszenia domów jednorodzinnych zazwyczaj wykorzystuje się beton o parametrach C8/10, C12/15, C16/20, C20/25 i C25/30.

Składniki betonu

Poszczególne rodzaje betonu różnią się też oczywiście pod względem składników wykorzystywanych do ich produkcji. Głównym rdzeniem jest oczywiście woda, kruszywo i spoiwo hydrauliczne w postaci cementu lub cementu połączonego z minerałami. Woda sprawia, że wszystkie trzy elementy po zmieszaniu mają odpowiednią konsystencję, odgrywa też ogromne znaczenie w procesie wiązania betonu. Kruszywo stanowi wypełnienie, z kolei spoiwo wywołuje reakcję fizyczno-chemiczną, przez co zaczyn twardnieje.

Niestety trzeba pamiętać, że te podstawowe składniki, mimo że pozwalają na uzyskanie właściwej gęstości i wytrzymałości, są też narażone na uszkodzenia. Często się zdarza, że surowy beton pozbawiony dodatków rozwarstwia się lub kruszeje, i nawet dobre zbrojenie nie jest w stanie temu zapobiec. Przede wszystkim jednak każdy z nich sporo waży. Wszystkie te właściwości sprawiają, że wylewki nie możemy stosować chociażby zimą, ponieważ niskie temperatury doprowadzają do tego, że na powierzchni powstają liczne pęknięcia.

Właśnie dlatego do mieszanek betonowych zaczęto także dodawać składniki mineralne oraz domieszki chemiczne. Wszystko po to, by zwiększyć parametry, m.in. płynność czy urabialność. Dodatkowo wpływa to także na szybkość i jakość wykonania, ponieważ beton wyprodukowany w ten sposób może szybciej się wiązać albo będzie zdecydowanie lżejszy, co może okazać się niezwykle pomocne w budownictwie. Nowoczesne technologie umożliwiają dostosowanie wylewki do jej przeznaczenia. 

W zależności od potrzeb, możemy dostać beton jastrychowy, polimerowy, komórkowy i autoklawizowany, a także żużlobeton, fibrobeton i asfaltobeton. 

Wyróżniamy również:

• beton samozagęszczalny – musi przede wszystkim mieć odpowiednią konsystencję i wysoką urabialność, wytrzymałość znajduje się na drugim planie;
• beton ze zbrojeniem rozproszonym – zwany fibrobetonem (lub włóknobetonem), ponieważ dodaje się do niego włókna stalowe, szklane lub polipropylenowe;
• beton samopoziomujący – przeznaczony na podkłady podłogowe ze względu na zawartość płynnego jastrychu;
• beton lekki – wykorzystywany do podkładów i jako wyrównanie zewnętrznej warstwy oraz do miejsc o dużym nachyleniu;
• beton wysokowartościowy – nie przepuszcza wody, jest bardzo trwały i odporny na ścieranie czy działanie czynników zewnętrznych. Jego wytrzymałość na ściskanie przekracza 60 MPa;
• beton wodoszczelny – jego skład jest przygotowywany niezwykle precyzyjnie, tak by mieszanka była jak najmniej porowata;
• beton odporny na ścieranie – wykorzystywany w obiektach przemysłowych, w garażach czy na podjazdach;
• beton architektoniczny – to ogólna nazwa, ponieważ każdy beton może pełnić taką funkcję, o ile można dostosować jego kolor czy fakturę do określonych preferencji.